Ěräś-ajšś ve šiveć. Beränstě susty — merit́ tenzě: kedet́ kośkest, koda beräństě sustyk!
Paŕste susty, merit́: kedet́ kośkest, koda paŕste sustyk! Koda-jak tenzě a savtovi.
Aŕsi šiveć ěś pačkanzo: „beräń ěrämom, — kijak teń paro val a jovty! Beräństě sustan — kedet́ kośkest merit́; paŕste sustan — kedet́ kośkest merit́. Tujan, kov seĺmeń neit́, kov pileń marit́.”
Saize aršiněnzě i tuś.
Jutaś, jutaś — pačkoć viŕs. Ponkś karčozonzo ovto i meri:
— Kov molät, šiveć paro či?
— Molän, kov seĺmeń neit́, kov pileń marit́: beräń ěrämom, — kijak teń paro val a jovty: beränstě sustan — kedet́ kośkest merit́, paŕstejak sustan — kedet́ kośkest merit́.
— Adä, mońgak saimak martot, — moń-gak ěrämom beräń, vese peelit́ langkson: ki sodov dy a mazy ili pek kežev — merit́ tenzě ovto. Kiń ějkakšozo avaŕdi — moń ějsě tandavtlit́: „iĺ avaŕde — sy ovto sěvdänzat!”
— Adä! — meri šiveć.
Jutyt́ kavonest. Jutast́, jutast́ — ponkś karčozost nečistoj i meri tenst:
— Kov moĺdädo?
— Moĺdänok, kov seĺmenek neit́, kov pilenek marit́: ěrämonok tesě beräń, — kijak paro val tenek a jovty.
— Saimiź mońgak, — meri nečistoj, — mońgak ěrämom beräń, — kijak ěsněń a večki. Vejkest-vejkest ějsě moń lemsě sövnyt́, — moń ějsě tandavtlit́ — va, merit́, nečistojś puvatanzat!
— Adä, — ovto marto šivect́ merit́.
Jutyt́ kolmonest. Jutast́, jutast́ — must́ kudyne. Sovast́ — kudynest́ čavo. Karmast́ ěsněnzě ěrämo.
Ěräst́, ěräst́ — must́ viŕstě komulät i arcest́ pijań pideme.
Šiveć meri: „Pijant́ piditänok, dy solodonok arast́!”
Nečistoj meri: „Sesě, sesě ulit́ ved́gevt́, ěsněst apak krestak kadoź solod. Jažavtycä kijak araś — molän salan.”
Nečistoj tuś i kanć solod.
Šiveć meri: „Suslań pidems ěrävi korcäga — korcäganok araś”.
Nečistoj meri: „Ve ava kudykelev puć apak krösta korcäga. Molän kanca.”
Tuś — kanć korcäga.
Pidiź suslant́, noldams tenst a mezes — araś očkost. Nečistoj kańć tenst očko, kańć boćkajak. Peciź pijań i peštiź boćkas. Ovto kańć med́ — lambavtyź i livtiź macts keĺmeme.
Valśke moĺś šiveć vačamonzo — boćka kurgoś panžoź i pijadont́ ta ki simś.
Saś kudov i meri:
— Vana meze, jalgat, pijadonok ta ki simś, ěrävi sonzě kundams! Davajte vanstomonzo!
Kajast́ žerebejsě, kineń znärdo saty molems.
Vaseń vestěnt́ satoć moĺmeks ovtoneń.
Moĺś son mactonteń, kekšś boćkant́ udalov i ašti.
Peleve škane kepeteć prok viev varma. Čuvtně vese karmast́ lažnomo. Sätor pukštor saś viŕ-ava. Targize boćka potomksont́ i davaj simme.
Ovto liś boćkant́ udaldo i seŕgeć: „A! vana ki simni minek pijadonok!”
Viŕ-ava koda kundasazo ovtont́ i davaj meŕkamonzo. Meŕkaś, meŕkaś ěsněnzě, cüt živstě noldyze.
Saś ovto kudov, mać kašlanks i kuvsi.
Šiveć kevstize: „Ja, ovto, neit́ mezejak?”
— Araś — meri ovto — mezejak ěziń nejt́!
— Mejś ino kuvsät?
— Gobriks valgomsto pryń dy vese porksaviń!
Omboce vestě moĺś vanstomo nečistoj. Kekšś boćka udalov i ašti.
Peleve škane tago saś viŕ-ava. Nečistoeńgak meŕkize, cüt živstě noldyze. Nečistoeń pulo-pezějak sezevś. Saś kudov nečistoj, mać kašlanks ovto vaks i nolsi pulo pestěnzě verent́.
Šiveć kevstize nečistoeń: „Ja, neit́ mezejak?”
— Araś, mezejak ěziń nejt́!
— Mejś pulo pet́ verev?
— Kenkšes pongoneś — lepštävś!
Kolmoce vene moĺś vanstomo šiveć. Sajś martonzo balalajka i kšniń aršin. Ozaś boćka udalov i ašti.
Pele ve škane saś viŕ-ava. Komaś boćkant́ lanks i davaj simme. Koda viŕ-ava alamodo ireć, šiveć davaj balalajkasont́ sedämo. Viŕ-ava kadyze simmenzě i davaj kišteme. Kijš́, kijš́ — siześ i meri: „Uj! koda siziń, pekemgak mik vačś! Šiveć, mon tont́ sěvdän!”
— Sěvsamak, sěvsamak, — meri šiveć. — Tont́ peksějak ěrän, mon večkan lembe tarka. Ansäk vana meze vasnä tejdänok: moń uli šočkom — adä lajsynek šačk, mejle sěvimak!
Viŕ-ava meri: „Adä!”
Šiveć lajś šočko-pe, čavś ězězěnzě tulo i meri viŕ-avanteń: „Tongi lasksosteń kavonest kedet́ i tet́k lasksont́ — sede kurok lazovi.”
Viŕ-ava tonginze. Šiveć koda vačkot́sazo tulont́ uzere obuškaso! Tuloś jortovś ve jonov. Viŕ avań kavonest kedenzě süvordavst́ lasksosteń. Tev nock, tov nock, a targavit́ tenzě. Šiveć koda sajsazo kšniń aršinst́ i davaj viŕ-avań kot́mere langa pideme!
Viŕ-ava rangi — pižet́-ožot livti:
— Šiveć paro či, noldamak inesket́! Vestäk a san pijadonk simme!
A šiveć pidi ěsněnzě, a kulconyjak.
Viŕ-ava tago: „Šiveć paro či, noldamak, inesket́, — meze, vešat — maksan!”
— Meze maksat?
— Uli vejkine tejterem — makssa tent́!
— Martonzo meze maksat?
— Maksan siseḿ malinkat sijań jarmak!
— Ěčšo meze maksat?
— Maksan ěčšo tent́ od kudo dy kardas peškse skotinat, ansäk noldamak!
— A manäsamak?
— A manätan! Zepsěń uli pacine — saik. Kodak ěsněnzě čamat nardasak — vese tent́ ulit́, mest́ altyń i tonś od cöraks velävtat!
Šiveć saize viŕ-avań zepstě pacinent́ i noldyze viŕ-avant́. Viŕ-ava orgoć — vese viŕsě čuvtněń-gak jažińze.
Ašolgadmo jonov saś šiveć kudov. Ovto marto nečistoj kevstiź: „Ja, šiveć, neit́ mezejak?”
— Neiń, — meri šiveć, — sakšnoś viŕ-ava.
— Mest́ altaś tent́?
— Mest́? Vejkine tejterenzě makssazo teń niks! Martonzo maksy teń siseḿ malinkat sijań jarmak, od kudo dy kardas peškse skotinat. Vana tejterent́ pacänzojak uš maksyze teń.
Ovto marto nečistojt́ tajmaskact́ — ěś seĺmest-pilest a kemit́! Mejle, alamos ašteź arcezevst́ dy merit́:
— Pijaś vet́ vejsěneĺ, viŕ-avań tejtereś ěčšo azdan kineń saty: miń karmatanok martot peĺkstamo!
Šiveć meri: „Koda karmatado peĺkstamo?” Ovto meri: „Davajte vana koda peĺkstatanok: karmatanok vejkenek-vejkenek tandavtleme — kiń ějstě vesemede pek tandattanok — seneń uli viŕ-avań tejteŕś.”
— Nu, davajte, — merit́ šiveć i nečistoj.
Saś čokšně, tolost mactiź i liś vasnä ušov ovto. Kekšś čuvto udalov i davaj rangamo i čuvtot́nesě jažamo — viŕś kak vese sorny. Vancazo šiveć marto nečistoj ěstědenzě a pelit́, — arć vaĺmańt́ alov i aparo vajgeĺsě seŕgeć: „vado! vado! ovtoś sěvdädyź!”
Šiveć maro nečistojt́ merit́ tenzě: „Ilä tandavtle, avoĺ ějkakšttanok — a peĺdänok!”
Liś nečistoj. Kujś čuvto präs i karmaś puvamo. Kepeteć istämo varma — kudosäk vese sorny — tekeń vanok sävori. Mejle čijś vaĺmant́ alov i amazy vajgeĺsě seŕgeć: „Vanodo, vanodo, nečistoj livti — puvsitädyź!”
Kudostont́ šiveć meri tenzě: „Ilä tandavtle — sodatadyź kijat — a peĺdänok!”
Meeĺś pelev liś kudostont́ šiveć. Sajś martonzo zaslon dy kšnyń vedra. Kekšś kaĺ kurakške udalov — keŕksaź langozonzo čuvto lopań odižat, saś štemeška. Peleve škane koda karmi vedrasont́ zaslonsteń čavmo i kudont́ jonov moĺme. Viŕśkak vese gajni.
Mariź šumonzo ovto marto nečistoj — vačtast́ vaĺma čireva — kudont́ jonov juty tago meze štemeška da čavi vedraso zaslons.
Ovto meri: „Te avoĺ viŕ-ava li sy, kozo nej kekštänok?” Nečistoj meri: „Son prok nejavi!”. A sońś vese sorny.
Šiveć koda moli vaĺmant́ alov, koda cärat́sazo vaĺmant́ zaslonso, sonś koda seŕgedi: „Lisede, lisede sede kurok — viŕ-ava saś!”
Ovto marto nečistoj koda lisit́ kudostont́ i davaj čijme! Udalov-gak a vačtyt́.
Šiveć nardyze pacäsont́ čamanzo i teevś od-cöraks. Ikelenzě ašti gornicä i kardas peškse skotinat. Sovaś gornicästeń — ězem präso ozado odiŕva — bojar ava prok naräžaź. Vačtaś aksälov — ačšit́ siseḿ malinkat sijań jarmak. Karmaś šiveć odiŕvanzo marto od kudoso ěrämo-aštomo. Aršiněnzějak vaĺmava jortyze.
Makar Evsev́ev. Ěrzäń jovkst // Purnyńze M.E. Evsev́ev — Moskva: SSSR-ěń Narotněń centraĺnoj izdateĺstvaś, 1928
