Ěräst́-ajšt́ atät babat kavonest. Uĺnest́ synst kavto ějkakšost — cörat-tejteŕt́, dy syre skalněst. Ějkakšně pocest́ syre skalst́ ějsě. Arcest́ atät́ne babat́ne skalont́ pečkeme. Ějkakšně list́ skalont́ vaks i avaŕdit́. Skalś meri tenst: „Tyń vana meze teede: koda atäś karmi moń pečkemeń, tyń maksodo tenzě naksado piks, ortant́ panžink.”
Liś atäś skalońt́ pečkeme i meri cörynesteń: „Cöram, daj piks skalont́ sülmsems.” Cöraś maksś tenzě naksado piks, a ortant́ kadyze panžado.
Karmaś atäś skalont́ pečkeme. Skalś karmaś drägamo. Piksně sezevst́, son orgoć kardajstěńt́ i tuś vete paksäń tombalev.
Ějkakšně list́ paksäv i sergect́: „Skalně, a skalně, kosat?”
Son sergeć karčost:
— Vete paksäń tombalejan!
Moĺst́ ějkakšně tozoj. Son araś toso. Ějkakšně tago rankstaśt́: „Skalně, a skalně, kosat?”
— Koto paksäń tombalejan!
Moĺst́ tozo i muiź. Skalněś tejś pici palaksoń kudyne, potävtynze ějkakštněń i meri tenst: „Mon molän čejga-čejga jakamo, lovcoń-oeń purnamo. Tyń moĺdädoderäj pižeń tinge lanks nalkseme, ilädo saj pižeń gornipov.”
Ějkakštně moĺst́ pižeń tinge lanks nalkseme. Skalś tuś čejga jakamo. Nalkseśt́, nalkseśt́, sajst́ pižeń gornipov.
Saś vaĺmalov pižeń buka i rankstaś:
— Skalně, a skalně, kudosat?
Ějkakštně merit́: „Araś kudoso!”
— Kučink pižeń tinge lanks tureme!
Saś skalněś. Ějkakštně avaŕdit́. Skalněś meri: „Mejś avaŕttädo?”
— Sakšnoś pižeń buka, teŕdińzet́ pižeń tinge lanks tuŕme.
Skalś moĺś tuŕme. Pižeń bukańt́ lazyze i meri ějkakštněneń: „mon molän čejga-čejga jakamo lovsoń-oeń purnamo, a tyń moĺdädo sijań tinge langov nalkseme, ilädo saj sijań gornipov”. I tuś čejga jakamo, lovcoń-oeń purnamo.
Ějkakštně moĺst́ sijań tinge langov nalkseme. Nalkseśt́, nalksest́, sajst́ sijań gornipov. Saś sijań buka vaĺmalov i meri: „Molezě skalně sijań tinge langov tureme.”
Saś skalně, ějkakštně tago avaŕdit́.
— Mejś avaŕttädo?!
— Sakšnoś sijań buka, teŕdinzet́ sijań tinge lanks tuŕme.
Skalś meri: „Nu, nej lajsamam! Adädo tyńgak marton.”
Moĺmestě son meri tenst: „Koda bukaś moń lajsamam, moń pocto lisit́ kavto kiska levkst — vejke varmadojak bojka, omboceś komulädo-jak šoždyne, tyń kundynk ne kiska levksněń, i saink ěstenk, — syń maštovit́ tenk!”
Pačkoćt́ sijań tinge lanks. Bukaś uči uš ěsněst. Son saize roganzo lanks skalont́ i lazyze. Skalont́ pocto list́ kavto kiska levkst. Cöryneś kundynze synst i avaŕdeź tust́ kudov.
Karmast́ ěrämo patät-jalakst kavonest. Kajst́ kiskinet́ne. Cöryneś karmaś martost ohotas jakamo, tejteŕneś pideme-paneme.
Tonać tejteŕsteń jakamo siseḿ präso jozně. Kodak cöryneś kiskinenzě marto tui ohotas, son velävty od cöraks i moli tejteŕst́ marto nalkseme. Vest́ son meri tejteŕsteń: „Adä moneń niks!”
Tejteŕś meri: „Mon molevleń dy jalaksom karmi sövnomo!”
Jozněś meri: „Jomavtyk jalaksot, karmatonok kavonek ěrämo!” Tonavtyze patänt́, koda jalaksont́ jomavtoms, sońś tuś kudov.
Saś jalaksoś ohotasto, a patäś tejś pränzo sěrediks, mać tarka lanks i kuvsi.
Jalaksoś kevstize: „Mejś, patäj, kuvsät, ěli sěredät?”
— Oh, jalakskem, kulan! tarkastongak a syrgavan. A molät-li lekarstvań kis?
Jalaksoś kevstize: „Kov, patäj, molems?”
— Azö, sesě, sesě, lej potmaksso uli kudyne. Ějsěnzě jozněń oj; kant moneń se ojdent́, paräk pičkan!
Cöryneś sainze kiskinenzě i tuś. Moĺś, moĺś — muize lejst́, potmakstonzo kudynet́. Kudyneś pekstaź pokš panžumaso, koda-jak a sovavat ězězěnzě.
Kiskinet́ne karmast́ panžumant́ ěsně poŕme. Poŕst́, poŕst́ — praś panžumaś i sovast́ kudyneńteń. Ansäk sovaśt́ kiskinet́ne, cöryneś varčtamo-jak ěź keneŕt́ — hlop! kenkšeś mekev pekstavś, kadovś cöraś ušov śkamonzo.
Mest́ tejnems? karmaś avaŕdeme. Avaŕć, avaŕć — varčtaś verev. Čuvto präso ozado seźgan.
Seźganś meri tenzě: „Iĺ-avaŕt́, cöryne! Azö kudov, kiskat tońdet́ ikele pačkodit́.”
Cöryneś tuś, a kiskanzo uš orta lankso učit́ ěsněnzě.
Patäś kevstize: „Ja, tuit́ jozněń oj?”
— Ěziń, patäj! Mońskak cüt ěziń pekstavkšno kudynesteń. Ladna kiskan bojkat, syń pekstavkšnost́ da orgoćt́ tosto.
Patäś sede-jak pek karmaś kuvseme i meri: „Vaj, kulan, jalakskem, vaj, kulan! Azö, jalakskem, sesě, sesě ulit́ synś-jažicä ved́gevt́, kant tosto počt, panät sükoro dy jarcan, paräk pičkan!”
Omboce čistě sainze cöraś kiskinenzě i ranajak tuś synś-jažicä ved́gevs počtoń kis. Moĺś, moĺś — muińze syńś-jažicä ved́gevtneń. Ved́gevtnesě kijak araś, — syńś jažit́ kemgavtovo kevsě. Kenkšest kšniń, aštit́ panžado. Kiskinet́ne merit́ cörasteń: „Ton kadovt ušos, miń sovatanok počtoń kis!”
Cöraś kadovś ušos, kiskinet́ne sovast́ ved́gevtneneń, sajst́ počt i ansäk liseme — hlop! kenkšne pekstavst́! Kadovst́ kiskinet́ne ved́gevtneneń. Cöraś učoś, učoś ěsněst, čizě karmaś čopoteme i tuś śkamonzo kudov. — „Jozněń kudosto list́, meri, — paräk testě-jak kodajak lisit́.”
Saś kudov. Patäś meri: „Ja, tuit́ počt?”
— Ěziń, — meri cöryneś, — mońśkak koj-kak meniń, a kiskineń ved́gevtneneń pekstavst́!
Patäś arci ěś pačkanzo. „Kiskat tosto znärdojak nej uš a lisevit́, a tont́ marto mon maštan koda tejmeks!”
Stäś patäś valśke ranajak, ujšś psi banä i meri jalaksosteń: „Jalakskem, lamo nuža neit́ moń kis, — mon panca nej tent́! Uštyń banä, azö paräk psinestě. Parät, parät — tosk ojmseme matt́.”
Cöryneś tuś. Ansäk liś piresteń, palmań präs valkś seźgan i mory:
— Čiki-čiki, od cöra!
Čiki-čiki, paro či!
Banäs molät — ilä kapša!
Šagak šaga — mekev potak!
Sovat banäs — ilä kajse!
Kajsek, kajsek — mekev orčak!
Mekev orčak, tago kajsek!
Cöraś kulconyze seźganont́, banäs a kapši: vest́ šagi, kavst́ mekev poty. Pačkoć banä ikelev. Kajsińze ponksonzo-panaronzo, mekev orčinze, tago kaińze.
Ansäk sovamo banästeń, arst́ kiskanzo — vese čov pocot. Syń veń-vemberk poŕst́ ved́gev kenkšent́ ěsně. Valśke ansäk porevś tenst i arct́ victě banästeń.
Sovast́ kiskat́ne banästeń, a toso siseḿ präso jozně cörasont́ uči. Kundyź sonzě dy panksoń-panks razdiź.
Saś cöraś kudov i meri patästeń: „Nu, patäj, ton arcekšnyt́ moń jomavtomon, ěziń jovmavtovt teńt́! Davaj nej javdanok: ton azö ve jonov, mon omboce jonov, ato kiskinet́ne tońt́-kak razditädyź!”
Patäś tuś ve jonov, cöryneś kiskinenzě marto lija jonov.
Makar Evsev́ev. Ěrzäń jovkst // Purnyńze M.E. Evsev́ev — Moskva: SSSR-ěń Narotněń centraĺnoj izdateĺstvaś, 1928
